Сэтинньи 11 күнүгэр саха норуотун чулуу уола, бөдөҥ государственнай, политическай, общественнай деятель, саха советскай литературатын төрүттээччи, саха автономиятын төрүттэспит салайааччы, биллиилээх суруйааччы, учуонай П.А. Ойуунускай төрөөбүт күнүгэр 1-кы Хоро нэһилиэгин «Улуу киһи суолунан» бырайыагынан күүтүүлээх 5-с улахан тэрээһин Чараҥнааҕы И.И. Находкин аатынан култуура киинигэр буолла. Бу күн «Манчаары» театральнай студия салайааччыта режиссер идэлээх Екатерина Свинобоева П. Ойуунускай «Ыраахтааҕы ыйааҕа» айымньытынан испэктээги туруоран көрөөччү дьүүлүгэр таһаарда.

Дьоро киэһэни олохтоох оскуола үөрэнээччилэрин, учууталларын улахан хора саҕалаата. Кинилэр П. Ойуунускай тылларыгар, Г. Григорян мелодиятыгар «Былааһы – Сэбиэккэ» ырыаны биир тыынынан күргүөмнээхтик ыллаан күүтүллэр кэрэ түгэн суолтатын күүһүрдэн биэрдилэр. Онтон испэктээккэ көрдөрүллэр кэми кэрэһэлиир документальнай киинэ экраҥҥа көстөн көрөөччү болҕомтотун өссө сытыылаан биэрдэ. Испэктээк диэҥҥэ ылбычча киһи ылсан оонньообот буоллаҕа, онон кыттааччыларбытын артыыстар диэххэ…

Дьэ, быыс сыыйа арыллар… Балаҕан дьиэҕэ оччотооҕу саха ыалын олоҕо ытыска ууруллан көстө түстэ. Испэктээк дьиэлээх хотун кийиитинээн кэпсэтиилэринэн саҕаланар. Ааныс – Екатерина Захарова номнуо хаһыс да оонньуута буолан, көрөөччү билэр. Кинини хайа да оруолун кыайа-хото тутан оонньуур кыахтаах артыыска быһыытынан ылынабыт. Оруолун олох бэркэ арыйда. Онтон Алааппыйа – Маргарита Крылова Чараҥ көрөөччүлэрин иннигэр саҥа көстөр сонун киһи. Биир бэйэм ханнык эрэ түгэҥҥэ Саха театрыгар олорор курдук сананан ыллым. Тоҕо диэтэххэ, оруолугар киирэн саҥалыын-иҥэлиин, туттардыын-хаптардыын театр артыыстарыттан итэҕэһэ суох итэҕэтиилээхтик оонньуур артыыска буолан биэрдэ.

Огдооччуйа – Ирина Иванованы эмиэ сонургуу көрдүм, бэйэтин оруолугар оруобуна сөп түбэһэрдии талыллыбыт артыыска эбит. Аны сүрүн дьоруойдарбыт кэскиллэрэ – оҕолоро киирэн кэлэллэр.
Маайыс – Сайаана Трофимова, Уйбаанчык – Эрчим Корнилов кырачаан артыыстар туттан-хатан, чуопчааран наһаа да үчүгэйдик оонньоотулар. Онтон аан аргыый аһыллан дьиэлээх хаһаайыны Сэмэнчиги кытары Дээдэ кырдьаҕас айгыстан, ыадастан киирэн остуолга олорор. Александр Васильев сценкаттан саҕалаан испэктээктэргэ оонньуоҕуттан ыла көрөөччү хараҕын ортотугар дьоҕурдаах артыыс буола үүнэн-сайдан таҕыста. Бу да оруолун кини бэртээхэйдик толордо.

Афанасий Карамзин биһиги көлүөнэбититтэн тахсыбыт анал үөрэхтээх, республикаҕа биллэр улахан артыыспыт буолар. Кини оруола чахчы даҕаны уустук эбит. Ону чаҕылхайдык оонньоон көрөөччүнү астыннарыан астыннарда. Кэпсэтии сүнньэ ыраахтааҕы ыйааҕынан сэриигэ дьону хомуйуу буолан, билиҥҥи олоххо баар балаһыанньабытын ыарыылаахтык санатан ааста.

Иккис оонньуу мунньах тэрээһининэн саҕаланар. Хабырынар Хандьыдаат диэн тос курдук тойону оонньообут үөрэнээччибит Афанасий Константинов эбитин билэн үөрдүбүт, итэҕэтиилээхтик оонньуурун сөхтүбүт. Бүргэс–Иван Окоемов айылҕаттан анаммыт дьоҕурдаах артыыһын төрүкү билэбит. Бу да оруолун олус уратытык оонньоон күллэрдэ даҕаны, киһи хайдах итинник уларыйыан сөбүй диэн сөхтөрдө даҕаны.

Бүөччээн–Афанасий Копырин сатаан суруйар эрэ буолбатах, өссө артыыстыыр кыахтааҕын кэрэхсээтибит. Балбаа–Вера Самсонова бу испэктээк эмиэ биир саҥа арыйыыта буолла: оруолга киирдэҕинэ, эмиэ киһи билбэт буолуор диэри уларыйар кыахтаах артыыска буоларын көрдөрдө. Атын артыыстар Сэбирдэх Сэмэн, Хорохоот, улуус Хорохоото, мунньах дьоно курдук оруолларга эмиэ итэҕэтиилээхтик оонньоон көрдөрдүлэр. Ол да иһин түмүккэ көрөөччү сылаас ытыһын тыаһа өргө диэри уҕараабата, инникитин өссө элбэҕи эрэйэрдии хабыллан олордо.
Ханнык баҕар испэктээк оонньуур дьону талар курдук түһүмэхтэн саҕалаан сценаҕа туруоҕар диэри режиссер кыраҕы хараҕа, тобуллаҕас толкуйа, ылыннарыылаах тыла-өһө, тулуура, дьулуура – барыта быһаарар суолталаах. Онон бу улуу суруйааччыбыт П.А. Ойуунускай биир чулуу айымньыта тыа кулуубун усулуобуйатыгар төрөөн, ситэн-хотон тахсыыта, көрөөччүгэ ылыннарыылаахтык тиийиитэ Екатерина Свинобоева режиссер быһыытынан өссө сайдан атын кэрдиискэ тахсыбытын толору туоһута буолла. Чараҥҥа баар «Манчаары» театральнай студия театр буолар кэмэ кэлбит эбит диэн бэлиэтиибин уонна ситиһиини, тахсыыны баҕарабын.

Добавить комментарий