Алтынньы 15 күнүгэр Чараҥнааҕы Ылдьаа Нохуоккун аатынан култуура киинигэр «Ийэҕэ махтал» диэн I Хоро нэһилиэгин ССРС Дьоруой ийэлэригэр — Мария Бурцеваҕа, Александра Свинобоеваҕа аналлаах ахтыы, нэһилиэк ийэлэригэр эҕэрдэ киэһэтэ буолан ааста.
Бу кэрэ киэһэҕэ оччотооҕу кэмнэргэ Хоро нэһилиэгин депутатынан талыллан үлэлии сылдьыбыт РСФСР үөрэҕириитин туйгуна, СӨ култууратын туйгуна, Хоро, I Хоро нэһилиэктэрин ытык олохтооҕо, кыраайы үөрэтээччи Клара Бурцева, өр сылларга нэһилиэк дьахталларын сэбиэтин, бэтэрээннэрин сэбиэтин бэрэссэдээтэлинэн үлэлээбит СӨ доруобуйа харыстабылын туйгуна, СӨ ытык бэтэрээнэ, I Хоро нэһилиэгин ытык олохтооҕо Варвара Гуляева уонна РФ уопсай үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ, СӨ үөрэҕириитин туйгуна, Арассыыйа суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ,нэһилиэк сэбиэтин бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Светлана Бурцева биһиги бары киэн туттар Дьоруой ийэлэрбит тустарынан истиҥ, иһирэх ахтыыны оҥороннор көрөөччүлэри долгуттулар.
Кыраайы үөрэтээччи Клара Бурцева биһиги нэһилиэкпититтэн төрүттээх атын нэһилиэккэ, улууска тиийэн, олохсуйан олорон Дьоруой ийэ буолбуттары ааттарын ааттан, олохторун сырдаппыта ахтыы киэһэ ис хоһоонун өссө дириҥэтэн биэрдэ.
Дьоруой ийэ Александра Свинобоева оҕолоро ийэлэрин тустарынан биирдиилээн түгэннэри кэпсээн, ийэлэрэ сөбүлээн ыллыыр «Тугун бэрдэй, кэрэтэй» ырыатын ыллаан, кэлбит дьону үөртүлэр. Онтон Даниил Атласов
1974 с. «Хотугу сулус» сурунаал 8-с нүөмэригэр бөдөҥ судаарыстыбаннай-уопсастыбаннай диэйэтэл, биллиилээх драматург, суруйааччы В.А. Протодьяконов-Кулантай «Сүрэх туохтан үөрэрий?» диэн Мария, Николай Бурцевтар тустарынан суруйбут очеркатын быһа тардан ааҕан ахтыы киэһэтин ураты тыыннаата.
Нэһилиэк кэскилин кэҥэтиһэр, тускулун тутуһар ийэлэрбитин ырыанан Николай Бурцев, Даниил Атласов, Надежда Свинобоева эҕэрдэлээтилэр.
Ийэ баар буолан бу сиргэ айыллаллар истиҥ хоһооннор, кэрэ ырыалар. Бу кэрэ киэһэҕэ С. Бурцева-Суугунай Чараана тылларыгар, Л. Слепцова-Айыллаана мелодиятыгар «Ийэм сылаас харахтара» саҥа ырыа «Күбэйэ» ырыа бөлөҕүн (сал. А. Свинобоева) толоруутугар, айыллыбыт сиригэр-уотугар ылланан көрөөччүлэргэ сүрэхтэннэ, биһирэбиллэрин ылла.
Ахтыы, эҕэрдэ киэһэтэ оскуола оҕолоро уонна улахан дьон кыттыылаах холбоһук хора С. Бурцева-Суугунай Чараана тылларыгар, Г. Свинобоев музыкатыгар «Айылҕа бэлэҕэ — Чараҥмыт» нэһилиэк өрөгөй ырыатынан түмүктэннэ.
Charan